شرکت نگین سبز پویش عسلویه

عوامل شیمیایی

عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار، شامل مواد شیمیایی هستند که می‌توانند به صورت موقت یا دائمی بر سلامت و ایمنی کارکنان تاثیر منفی بگذارند. این عوامل، در صنایع مختلف مانند صنعت شیمیایی، صنعت فلزات، صنعت رنگ و رزین، صنعت داروسازی و صنایع دیگر وجود دارند.

عوامل شیمیایی زیان آور، می‌توانند به صورت گازها، بخارها، مایعات و جامدات شیمیایی، مواد نفتی و سایر مواد شیمیایی موجود در محیط کار، وجود داشته باشند. این مواد، ممکن است از طریق تنفس، تماس مستقیم با پوست و چشم‌ها یا در صورت بلعیده شدن، وارد بدن کارکنان شوند و عوارض جدی برای سلامت آنها را به وجود آورند.

تقسیم بندی عوامل شیمیایی زیان آور محیط کار بر اساس اثرات فیزیولوژیک به شرح زیر می باشد:

مواد التهاب آور و محرک

این مواد دارای اثرات سوزاننده و تاول آور می باشند و سطح مخاط مرطوب را متورم می کنند.

عامل غلظت در این مواد دارای اهمیت بیشتری نسبت به عامل زمان و طول مدت تماس دارد.

مواد خفگی آور

مواد خفگی آور به دو دسته ی خفگی آورهای ساده و شیمیایی تقسیم بندی می شوند:

خفگی آورهای ساده: این مواد با پایین آوردن غلظت و درصد اکسیژن در هوا باعث می شوند اکسیژن لازم به بدن نرسد.

از جمله مواد خفگی آور ساده می توان به دی اکسید کربن، هیدروژن، متان و … اشاره نمود.

خفگی آور شیمیایی: این مواد به علت داشتن اثر شیمیایی و ترکیب با هموگلوبین مانع انتقال اکسیژن به بافت ها می شوند.

از جمله مواد خفگی آور شیمیایی می توان به مونوکسیدکربن، سیانوژن، اسید سیانیدریک و … اشاره نمود.

مواد بیهوشی آور و مخدرها

این مواد به عنوان بیهوشی آور روی سلسله اعصاب مرکزی اثر می گذارند. از جمله مواد بیهوشی آور می توان به هیدروکربن های استیلنی، هیدروکربن های اتیلنی، هیدروکربن های پارافینی و … اشاره نمود.

سموم سیستمیک

موادی هستند که به دستگاه گردش خون، دستگاه عصبی و اندام های داخلی آسیب می رسانند.

سایر مواد معلق غیر از سموم سیستمیک

عوامل موثر در بیماری زایی مواد شیمیایی

فاکتورهایی که در شدت و وخامت مواد شیمیایی تاثیرگذارند عبارتند از:

نوع ماده و اندازه

راه ورود به بدن

غلظت ماده

طول مدت تماس

راه های ورود مواد شیمیایی به بدن

مواد شیمیایی از چهار طریق وارد بدن می شوند:

سیستم تنفسی

گوارشی

پوستی

مخاطی

تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت شاغلین و بهتبع آن، افزایش بهره وری در کار و افزایش سطح رفاه آنها و همچنین حرکت همه جانبه به سوی توسعه پایدار، از جمله اهداف اساسی فعالیتهای بهداشت حرفه ای میباشد. کارکنان در محیط های کاری با توجه به نوع فعالیت و ویژگی های فرآیندی با انواع مختلفی از عوامل آسیب زای سلامت در تماس هستند. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از نیمی از افراد شاغل در محیط کاری خود در تماس با عوامل زیان آور می باشند. تعیین میزان مواجهه کارکنان با هر یک از عوامل زیان آور محیط کار می تواند در کنترل و پیشگیری مواجهه با این عوامل در محیط کار نقش اساسی را ایفا کند. این امر به منظور ایجاد یکپارچگی در ارایه خدمات اندازه گیری به صاحبان صنایع و معادن کمک نموده و مانع از دست رفتن اطلاعات اندازه گیری های حایز اهمیت می شود، همچنین ثبت دقیق پارامترها و متغیرهای اساسی در ارزیابی میزان مواجهه می تواند در تعیین معاینات قبل از استخدام و دوره ای نیز مثمر ثمر باشد. همچنین اندازه گیری های دقیق عوامل زیان آور محیط کار تصمیم گیری های صحیح در کاهش میزان مواجهه، حفظ و ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان شاغل در کلیه واحدهای صنعتی معدنی را به همراه دارد.

بر اساس آمار های موجود سالانه بیش از 2 میلیون نفر در دنیا بر اثر بیماری شغلی جان خودشون رو از دست می دهند. این بیماری ها ماحصل عدم توجه و کنترل به عوامل زیان آور محیط کار می باشد. عوامل زیان آور محیط کار عواملی هستند که در نتیجه فرایند های مختلف در محیط کار ایجاد می شوند و می توانند به افراد آسیب برسانند

صدا:

اثرات صدا بر روی سیستم شنوایی انسان

اثرات صدا بر روی سیستم شنوایی به سه دسته تقسیم می‌گردند:

1- افت موقت شنوایی (TTS: Temporary Threshold Shift): حداقل تراز فشاری که می‌تواند باعث TTS شود، 65 دسی‌بل است. این عارضه بسته به تراز فشار صوت و مدت مواجهه می‌تواند از چند ساعت تا چند هفته طول بکشد و اغلب در تماس غیرشغلی به‌وجود می‌آید.

2- افت دائم شنوایی (PTS: Permanent Threshold Shift): در صورتی که تماس شخص با صدا به طریقی قطع نگردد و مواجهه همچنان تکرار شود، افت موقت شنوایی (TTS) به افت دائم شنوایی (PTS) تبدیل می‌شود. این تغییر غیرقابل‌برگشت است. این افت عمدتا از فرکانس 4000 هرتز شروع شده و میزان آن بسته به عوامل مختلف فردی و محیطی متفاوت است. لازم به ذکر است که TTS و PTS تحت عنوان کلی افت شنوایی ناشی از صدا (NIHL: Noise Induced Hearing Loss) بیان می‌شوند.

3- ترومای آکوستیک یا ضربه صوتی (Acoustic Trauma): تماس ناگهانی با صدای زیاد مانند صدای انفجار، شلیک تفنگ و خمپاره که سبب کاهش دائم شنوایی می‌شود.

اثرات فیزیولوژیکی صدا بر روی انسان

صدای زیاد باعث افزایش ضربان قلب، افزایش تعداد تنفس، بالا رفتن فشار خون و نیز مصرف اکسیژن می‌شود. از دیگر اثرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- اثرات روانی صدا

- اثرات صدا بر خواب

- اثرات صدا بر روند انجام کار

- اثرات صدا بر آسایش فردی

- اثرات صدا بر میزان اختلالات در مکالمه

راه‌های پیشگیری و کاهش اثرات صدا بر افراد در محیط‌کار

برای این امر باید در محیط‌کار موارد زیر را رعایت کرد:

- اصول مکانیکی و مهندسی

- برگزیدن افراد مناسب برای کار مشخص

- معاینات دوره‌ای

- تغییر کار

- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی

1- اصول مکانیکی و مهندسی: از مهم‌ترین عوامل برای پیشگیری از اثرات صدا بوده چنان‌که به معنای کاهش صدا در منبع یا تغییر در ساختار‌ دستگاه‌های محیط‌کار است.

2- برگزیدن افراد مناسب برای کار مشخص: معاینات قبل از استخدام (بدو استخدام) کارگران باید با دقت انجام شود؛ یکی از فاکتور‌هایی که بررسی می‌شود آزمایش شنوایی‌سنجی فرد است تا کارفرما از سلامتی فرد مورد استخدام اطلاع پیدا کند.

3- معاینات دوره‌ای: همه کارگرانی که در محیط‌های کاری دارای آلودگی صوتی کار می‌کنند به صورت دوره‌ای و طبق اصول و با دقت باید آزمایش شنوایی‌سنجی بر روی آن‌ها انجام شود.

4- تغییر کار: در صورت تشخیص اینکه کارگری دارای مشکل شنوایی است باید نوع یا محل کار فرد عوض گردد و به محیطی که به گوش شخص آسیب بیشتر نزند، منتقل شود.

5- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE): در محیط‌کاری که دارای آلودگی‌های صوتی‌ است، افراد باید از تجهیزات حفاظت فردی از جمله ایرپلاگ (Earplug) که در مجرای خارجی و داخل گوش قرار گرفته و آن را مسدود می‌کند و صدا را در حدود 25 تا 30 دسی‌بل کاهش می‌دهد، استفاده کنند؛ یا اینکه از ایرماف (Earmuff) که بسیار شبیه هدفون هستند و به طور کامل گوش را از بیرون می‌پوشانند و بطور متوسط حدود 15 تا 30 دسی‌بل از شدت صدا می‌کاهند، استفاده کنند. ایرپلاگ در فرکانس‌های بم و ایرماف در فرکانس‌های زیر حفاظت بهتری ایجاد می‌کند.