پشه ها در واقع مزاحم هایی هستند که در طی ماه های گرم، در ساعات طلوع و غروب خورشید پرواز خود را شروع می کنند. آنها با نیش زدن نه تنها ایجاد مزاحمت کرده بلکه تورم و خارش پوستی نیز به وجود می آورند. پشه ها خطرناک ترین آفات روی زمین هستند و به عنوان مقصر بسیاری از مرگ ها شناخته می شوند. تعداد بیماری هایی که این حشرات کوچک ناقل آن هستند بسیار چشمگیر است.
پشه ها بیماری ها را با تغذیه از افراد بیمار به سایر انسان ها منتقل می کنند. ویروس ها و باکتری ها وارد معده پشه ها شده و مجددا پس از طی چندین مرحله به بزاق آن ها برگشته و وارد دهان می شوند و به شخصی که گزیده شود منتقل می گردند.
قطعات دهانی پشه ها سوزنی شکل بوده و توسط آن هم خون را می مکد و هم بزاق را تزریق می کند. بزاق آن ها مانند داروی بیهوشی عمل کرده و این امر سبب می شود که متوجه گزیده شدن نشوید، همچنین جلوی انعقاد خون را گرفته و باعث می شود خون جریان داشته باشد. بزاق پشه ها به تنهایی حاوی پاتوژن نیست و در واقع خونی که از یک فرد مکیده می شود و توسط بزاق به فرد دیگر تزریق می گردد سبب ایجاد بیماری می شود.
پشه ها ناقل ویروس هایی از قبیل مالاریا، تب زرد ، انسفالیت، تب دنگی، زیکا، ویروس چیکونگونیا و ویروس نیل غربی هستند. لیست بیماری هایی که توسط پشه ها منتقل می شوند در حال افزایش است و علایم بیماری ها در افراد با توجه به نوع ویروس متفاوت است.
چرخه زندگی پشه ها
چرخه زندگی پشه ها نیز مانند بسیاری از حشرات از تخم شروع می شود. نکته ای که ممکن است ندانید این است که این حشرات در ابتدای تولد آبزی هستند. پشه های ماده تخم های خود را در آب های ساکن گذاشته و به آب زیادی برای تخم گذاری نیاز ندارند. بنابراین آب باقیمانده از بارندگی و یا آب موجود در گلدان نیز می تواند برای تخم گذاری آن ها کافی باشد. تخم ها ممکن است در آب به یکدیگر چسبیده و شکلی شبیه قایق تشکیل دهند. پشه ها باید تخم های خود را در آب های راکد قرار دهند و این بدان معناست که حتی یک اختلال کوچک برای از بین بردن تخم ها یا جلوگیری از تخم گذاری ماده ها کافی است.
زمانیکه تخم ها تفریخ (تبدیل تخم به لارو) می شوند، لاروها به صورت طبیعی آبزی هستند و در آب های راکد شنا می کنند. گاهی این لاروها توسط ماهی ها خورده شده و این امر به کنترل جمعیت پشه ها کمک می کند. در ادامه لاروهای پشه ها به سطح آب نزدیک شده و بدن آن ها با تنفس سازگار می شود و رشد خود را ادامه می دهند.
لاروها با رسیدن به شفیرگی استراحت کرده و طی این مرحله با وجود اینکه حرکت دارند اما هیچ گونه تغذیه ای انجام نمی دهند و منتظر تبدیل شدن به پشه بالغ می مانند. شفیره پشه ها دم هایی تقریبا شبیه نوزادان قورباغه دارند.
زمانیکه شفیره ها تبدیل به حشره بالغ می شوند دارای پا و بال شده، به سطح آب می آیند و آنجا استراحت می کنند تا خشک شوند. پس از خشک شدن بال ها، پشه ها شروع به پرواز کرده و به دنبال یک وعده خون جهت مکیدن و تکمیل رشد و همچنین جفت گیری می گردند تا مجددا این سیکل زندگی را تکرار کنند. ماده های پشه ها 42 تا 56 روز و نرها حدود 100 روز می توانند زنده بمانند.
کدام گونه از پشه ها خطرناک ترند؟
تعدادی از گونه های پشه ها، ناقل هیچ گونه بیماری نیستند و تعدادی دیگر نیز هیچ گاه نیش نمی زنند. جالب است که بدانید پشه های نر نیش نمی زنند و تنها از شهد گیاهان تغذیه می کنند. اما ماده ها برای اینکه بتوانند تخم گذاری کنند نیاز دارند تا از خون تغذیه کرده و این موضوع است که می تواند خطرناک باشد.
پشه ای که در سال های اخیر بیشترین توجه را به خود جلب کرده است پشه آئدس (Aedes aegypti) می باشد. این پشه یکی از ناقلین ویروس زیکا است و می تواند ناقل بیماری های دیگری از جمله تب زرد باشد. پشه ببری آسیایی(Aedes albopictus) نیز یکی دیگر از ناقلین ویروس زیکا است و همچنین می تواند ناقل تعدادی از گونه های انسفالیتیس نیز باشند.
نیش پشه ها
با توجه به اینکه اندام های دهانی پشه های نر برای سوراخ کردن پوست و تغذیه از پروتئین طراحی نشده است، نیش نمی زنند و از شهد گیاهان و آب میوه ها تغذیه می کنند. تنها پشه های ماده نیش می زنند و این پشه ها به خاطر گرمای بدن، دی اکسید کربنی که انسان با تنفس خارج می کند، تعریق پوستی و حتی بوی بدن به سمت انسان جذب می شوند. پشه ها برای تغذیه از خون می توانند مسافت 1.5 تا 3 کیلومتر را طی کنند.
اگرچه نیش بسیاری از پشه ها بی خطر بوده و خطر انتقال بیماری را ندارد اما بیماری های مهمی نیز توسط بسیاری از گونه های آن ها انتقال می یابد. احتمال اینکه یک فرد توسط نیش پشه بیمار شود بسیار پایین است اما به هر حال باید خانه را در برابر هجوم این ناقلین بیماری ایمن نگه داشت.
نشانه های رایج نیش پشه ها
التهاب های قرمز همراه با خارش: بعد از اینکه پشه ماده پوست را به وسیله پوزه های دراز خود به منظور مکیدن خون جهت تامین پروتئین و توانایی تولید مثل سوراخ کرد، التهاب های قرمز رنگی که همراه با خارش بوده روی سطح پوست ظاهر می شوند.
ورم: بزاق پشه ها حاوی آنزیم های هضم کننده، پروتئین ها و مواد ضد انعقاد خون است و این مواد از لخته شدن خون جلوگیری می کنند. قرمزی، خارش، تورم و التهاب ناشی از نیش پشه ها به دلیل تحریک پاسخ ایمنی بدن به پروتئین های بزاق پشه ها به وجود می آیند.
چرا پشه ها نیش می زنند؟
پشه های ماده به منظور مکیدن خون، ما را نیش می زنند. خون ما سرشار از پروتئین و موادی است که پشه های ماده برای تولید مثل و همچنین رشد تخم ها به آن احتیاج دارند. زمانیکه یک پشه نیش می زند بزاق خود را به داخل زخم تزریق می کند. بزاق پشه حاوی یک ماده ضد انعقاد کننده است که خون را به راحتی روان کرده و در عین حال مطمئن می شود که میزبان کاملاً از فعالیت آن آگاهی ندارد و به پشه اجازه می دهد بدون ایجاد اختلال تغذیه کند.
چرا نیش پشه ها خارش دارد؟
آیا تاکنون برای شما این سوال مطرح شده است که چرا نیش پشه ها خارش دارد؟ نیش پشه ها به این دلیل همراه با خارش است که زمانیکه توسط یک پشه نیش زده می شوید، بدن بزاق پشه را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده که باید آن را از بین ببرد و جهت مبارزه با تولید هیستامین واکنش نشان می دهد. هیستامین باعث ایجاد یک برآمدگی در ناحیه آسیب دیده می شود که اعصاب را تحریک کرده و سبب ایجاد احساس خارش می گردد. البته معدودی از افراد که نسبت به گزش پشه واکنش آلرژی دارند ممکن است علائمی شدیدتر را تجربه کنند. معمولاً تورم بعد از مدتی و عموماً قبل از ایجاد خارش از بین می رود زیرا سلولهای ایمنی بدن باعث تجزیه عوامل خارجی در جریان خون می شوند.
چگونه علائم ناشی از نیش پشه ها را کاهش دهیم؟
واکنش به گزیده شدن از یک فرد به فردی دیگر می تواند متفاوت باشد. علائم ایجاد شده تنها پاسخ سیستم ایمنی بدن به بزاق پشه ها می باشد. در زیر چند پیشنهاد که باعث توقف خارش ناشی از نیش پشه و التیام آن می گردد مطرح شده است:
زخم ها را بشوئید: این بهترین روش برای درمان نیش پشه است.
از یخ استفاده کنید: التهاب ممکن است بلافاصله بعد از قرار دادن یخی که در پارچه پیچیده شده و بر روی محل نیش قرار داده شده است، کاهش یابد (هیچ گاه یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید). اما ممکن است زمان کاهش التهاب آن بیش از یک هفته طول کشیده و برای چندین روز نیز تورم داشته باشد.
از آنتی هیستامین استفاده کنید: خارش و التهاب ممکن است با مصرف پمادهای آنتی هیستامین مخصوص گازگرفتگی و نیش از بین برود. مصرف دهانی آنتی هیستامین به خصوص اگر چندین نیش زدگی وجود دارد نیز می تواند موثر باشد.
محل نیش زدگی را نخارانید: از خاراندن محل نیش زدگی اجتناب کنید، زیرا نه تنها خارش را افزایش می دهد بلکه می تواند باعث انتقال باکتری ها نیز گردد.
واکنشهای بدن به نیش پشه
در بیشتر موارد نیش پشه ها در افراد واکنش های متوسطی ایجاد می کند و نگران کننده نیست. اگرچه در بعضی افراد این عکس العمل شدید است و باید جدی گرفته شود. برخی ممکن است از حساسیت به نیش پشه یا آلرژی عمومی به نیش و گازگرفتگی رنج ببرند. كودكان كوچك و كساني كه چندین مرتبه گزیده می شوند نیز احتمالاً واكنش شديدي را نشان مي دهند.
به دکتر مراجعه کنید اگر:
اگر التهاب و درد ناشی از نیش پشه آنقدر شدید است که از حرکت و خواب جلوگیری می کند.
ورم بیش از یک روز پس از نیش ادامه می یابد.
به نظر می رسد نیش آلوده بوده است.
چگونه پشه ها را دور نگه داریم؟
مهمترین راه برای موفقیت در کنترل پشه ها از بین بردن منبع آلودگی است. با از بین بردن منابع دارای قابلیت برای زاد و ولد پشه ها، شما خطر آلودگی به آن ها را کاهش می دهید و همچنین احتمال مبتلا شدن به بیماری هایی که پشه ها انتقال می دهند را نیز پایین می آورید.
اغلب مکان های زاد و ولد پشه ها در حیاط یافت می شود. بسیاری اوقات مکان هایی که انتظار ندارید بهترین نقاط برای زاد و ولد پشه ها هستند. آب ها برای تخم گذاری پشه ها و تفریخ و رشد تخم ها بسیار اساسی اند و با حذف کردن منابع آب مورد نیاز آن ها به کاهش جمعیت بالغین جدید کمک می کنید.
رعایت موارد زیر می تواند در دور نگه داشتن این حشرات موثر باشد:
هرس فضای سبز و از بین بردن علف های هرز: در طی روز پشه ها روی پوشش های گیاهی کم ارتفاع استراحت می کنند. پشه ها به این دلیل به سمت پوشش های گیاهی جلب می شوند که رطوبت موجود در این مناطق به آن ها این اجازه را می دهد تا از خشک شدن سطح بدنشان در دمای بالای روز جلوگیری کنند. اگر فضای سبزی در اطراف منزل دارید، هرس آن ها باعث می شود تا پشه ها در ساعات گرم روز محلی برای استراحت نداشته باشند. چمنزارها را کوتاه نگه دارید و حداکثر ارتفاع چمنزارها 7 سانتیمتر باشد.
آب های راکد را از بین ببرید: با توجه به اینکه پشه ها از آب های راکد برای تخم گذاری استفاده می کنند با از بین بردن آب های ساکن در نقاطی مثل گلدان ها، لانه پرندگان و یا هر محلی که آب جمع می شود، می توانید از تخم گذاری آن ها جلوگیری کنید. بدین منظور جوی های آب را بررسی و اطمینان حاصل کنید که در هیچ نقطه ای آب جمع نمی شود، حداقل هفته ای یک بار آب لانه ی پرندگان را تعویض کرده و همچنین از تجمع آب درون گلدان ها جلوگیری نمایید. مرتب آب ظرف حیوانات خانگی را تعویض نمایید. از تحمع آب های درون چاله ها و حفره ها جلوگیری کنید به عنوان مثال حفره ی درختی را که از خاک خارج شده است پر نمایید.
یک فواره و یا همزن آب نصب کنید: اگر مناطقی مثل حوضچه های ماهی دارید می توانید با قرار دادن یک همزن در آن ها از تخم گذاری پشه های ماده جلوگیری کنید. پشه ها ترجیح می دهند تخم های خود را در آب های در حال حرکت نگذارند.
به حوضچه ها ماهی اضافه کنید: تعدادی از گونه های ماهی ها از لارو پشه تغذیه می کنند. اضافه کردن این ماهی ها به حوضچه ها باعث می شود تا پشه ها قبل از اینکه بالغ شوند از بین بروند.
استفاده از فن یا پنکه در بیرون و داخل منزل: اگر می خواهید از مناطقی مثل بالکن و یا پاسیو استفاده کنید، استفاده از فن یا پنکه باعث به هم زدن هوای ساکن می شود و محیط برای پشه ها که قدرت پرواز ضعیفی دارند نامناسب می گردد. فقط کمی نسیم کافی است تا آنها را دور نگه دارد.
از توری هایی با مش مناسب استفاده نمایید: از این توری ها برای درها و پنجره ها استفاده کنید تا از ورود پشه ها به داخل خانه جلوگیری نمایید.
چگونه از خود در برابر پشه ها محافظت کنیم:
برای جلوگیری از خطر گزیده شدن توسط پشه ها شما می توانید با تغییر بعضی از رفتارها این ریسک را بسیار کاهش دهید:
از فعالیت بیرون از منزل در ساعات اوج فعالیت پشه ها یعنی سحر و غروب اجتناب نمایید.
لباس های روشن بپوشید زیرا که پشه ها به شدت به سمت رنگ تیره تمایل دارند.
سبک لباس پوشیدن خود را تغییر دهید، لباس های آستین کوتاه و شلوارهای کوتاه خود را به لباس های آستین بلند و شلوارهای بلند تعویض کرده و همچنین جوراب پوشیده تا نقاط در معرض نیش پشه ها را کاهش دهید.
برای رهایی از دست این ناقلین بیماری ،می توانید با ما تماس بگیرید. شرکت سمپاشی نگین سبز پویش عسلویه در کنار شماست
۰۹۱۷۱۳۸۷۱۴۴
